ليوپاترا السابعة فيلوپاتور (محبة أبوها) - باليونانى: Κλεοπάτρα Φιλοπάτωρ -. (اتولدت 69 ق م – اتوفت 22 اغسطس 30 ق م)، كلمة كليوپاترا معناها كليو = مجد ، و پاترا = ابوها فيبقى الاسم معناه " مجد أبوها ". اشهر كليوباترا حكمت مصر و من اشهر ملكات التاريخ، اخر الملوك البطالمه. اتلقبت بـ " ملكة الملوك ".
بنت بطليموس الإتناشر و اخت بطليموس التلتاشر و بطليموس الاربعتاشر و ارسينوى الرابعه، حكمت مصر مع اخوها و جوزها بطليموس التلتاشر ثيوس فيلوپاتور من سنة 51 ق.م لغاية سنة 47 ق.م، لكن طردها من مصر سنة 49 ق.م، بس قدرت ترجع للحكم بعدها بسنة بمساعدة يوليوس قيصر، فقام صراع بينها وبينه انتهى بهزيمته بعد ما اتقتل أو غرق، و إتجوزت هى اخوها بطليموس الأربعتاشر و حكموا مصر سوا. كليوباترا كانت مشهورة بالذكاء و الحكمة و اعتقد المصريين انها تجسيد للالاهه ايزيس.
مش معروف بالظبط مدى الجمال اللى اتمتعت بيه كليوباترا ...و التماثيل اللى بيتقال انها ليها مش مؤكد انها فعلاً تماثيلها ، و رسوماتها على المعابد زى معبد دندره و بورتوريهاتها على العملات مش واضحه المعالم بفعل الزمن . المؤرخين القدام ما أشاروش لجمالها لكن اشارو لجاذبيتها و من المؤكد انها كان فيها جاذبيه كبيره بدليل ان راجلين من اكبر رجالة زمنها ، هما يوليوس قيصر اللى خلفت منه ابن و ماركو انتونيو اللى اتجوزته و خلفت منه ولدين و بنت ، اتسحرو بيها و دابو فى حبها. المؤرخ اليونانى بلوتارك Plutarchus قال ان جاذبيتها ماكانتش فى جمالها لكن فى شخصيتها القويه و قدرتها على المناقشه بصوت موسيقى خلاب.
بعد وفاة ابوها بطليموس الاتناشر، حكمت كليوباترا مصر مع اخوها بطليموس التلتاشر، لكن فى سنة 48 ق.م اطاح بطليموس التلتاشر بكليوباترا بمساعدة و تحريض ديويكيتس و اخيلاس و استاذ الأدب ثيودوتوس الخيوسى. اضطرت كليوباترا انها تسيب اسكندريه و تروح تقعد فى طيبه فى الصعيد لفتره لغاية ما سابت مصر كلها و راحت على سوريا (فى الأغلب فى بداية 48 ق.م) و قعدت هناك مستنيه اللحظه المناسبه لرجوعها مصر و قعداها على العرش اللى ضاع منها.قتل پومپيوس
مصرع پومپيوس
فى ليلة 10/11 يناير سنة 49 ق.م يوليوس قيصر عدى بجيشه نهر الروبيكون و بدأت الحرب الاهليه الرومانيه اللى اهم ابطالها كانو يوليوس قيصر و پومپيوس.
... فى بدايات صيف 49 ق.م وصل ابن پومپيوس الكبير اسكندريه لطلب مساعدات عسكريه، البلاط البطلمى كان مدين لپومپيوس لإنه كان صاحب بطليموس الاتناشر ابو كليوباترا و وقف جنبه فى محنته لما اتطرد من مصر فى نهاية فترة حكمه الاولى. و عليه البلاط البطلمى مد پومپيوس بـ 500 من المحاربين الغاليين و الجرمان اللى كانو دخلوا مصر ضمن قوات جابينيانى اللى رجع بطليموس الاتناشر لحكم مصر بعد ما كان اتطرد. و على المحاربين دول مد البلاط پومپيوس بـ 50 سفينه حربيه اللى كان ليهم فضل فى انتصاره على سواحل ابروتى سنة 48 ق.م.
و كليوباترا بتجهز نفسها للرجوع لمصر على راس جيش و بطليموس التلتاشر مستنيها على الحدود بجيش وصل پومپيوس، اللى كان لسه مغلوب قدام قيصر فى سهول فارساليا، على راس قوه عسكريه بتتكون من 2000 محارب و نزل بيهم فى بيلوسيوم (الفرما) فى شمال شرق مصر قرب معسكرات جيش بطليموس التلتاشر. پومپيوس طلب من بطليموس التلتاشر المساعده. مساعدين بطليموس التلتاشر بعتو لپومپيوس يقولوله ان طلبه اتقبل لكن فى الحقيقه كانو بيدبرو لقتله. السبب فى كده انهم ما انش عاجبهم ان پومپيوس يدخل مصر فى الحرب الاهليه الرومانيه و يحولها لقاعده عسكريه أو لساحة قتال بينه و بين قيصر. ثيودوتوس الخيوسى استاذ البلاغه و الأدب نصح بقتله و قال: " لو اويناه حا نزعل قيصر، و لو مشيناه و علا نجمه فى يوم من الايام حا يحل علينا غضب روما. احسن حاجه نأويه.. و نقتله. لإن اللى يعضه الموت ما يقدرش يعض ".
اخيلاس و ظابط رومانى كان عايش فى مصر راحو لپومپيوس فى مركبه و قالو له يروح معاهم عشان يقابل بطليموس التلتاشر فلما دخل مركبتهم اتقتل (يوليه 48 ق.م) و اسرت السفن المصريه كذا سفينه من اسطول پومپيوس و قدرت سفن تانيه تهرب. بطليموس التلتاشر فى الوقت ده كان واقف على الشط بهدومه الملكيه بيدى اوامر و ارشادات.قتل پومپيوس
مصرع پومپيوس
فى ليلة 10/11 يناير سنة 49 ق.م يوليوس قيصر عدى بجيشه نهر الروبيكون و بدأت الحرب الاهليه الرومانيه اللى اهم ابطالها كانو يوليوس قيصر و پومپيوس.
... فى بدايات صيف 49 ق.م وصل ابن پومپيوس الكبير اسكندريه لطلب مساعدات عسكريه، البلاط البطلمى كان مدين لپومپيوس لإنه كان صاحب بطليموس الاتناشر ابو كليوباترا و وقف جنبه فى محنته لما اتطرد من مصر فى نهاية فترة حكمه الاولى. و عليه البلاط البطلمى مد پومپيوس بـ 500 من المحاربين الغاليين و الجرمان اللى كانو دخلوا مصر ضمن قوات جابينيانى اللى رجع بطليموس الاتناشر لحكم مصر بعد ما كان اتطرد. و على المحاربين دول مد البلاط پومپيوس بـ 50 سفينه حربيه اللى كان ليهم فضل فى انتصاره على سواحل ابروتى سنة 48 ق.م.
و كليوباترا بتجهز نفسها للرجوع لمصر على راس جيش و بطليموس التلتاشر مستنيها على الحدود بجيش وصل پومپيوس، اللى كان لسه مغلوب قدام قيصر فى سهول فارساليا، على راس قوه عسكريه بتتكون من 2000 محارب و نزل بيهم فى بيلوسيوم (الفرما) فى شمال شرق مصر قرب معسكرات جيش بطليموس التلتاشر. پومپيوس طلب من بطليموس التلتاشر المساعده. مساعدين بطليموس التلتاشر بعتو لپومپيوس يقولوله ان طلبه اتقبل لكن فى الحقيقه كانو بيدبرو لقتله. السبب فى كده انهم ما انش عاجبهم ان پومپيوس يدخل مصر فى الحرب الاهليه الرومانيه و يحولها لقاعده عسكريه أو لساحة قتال بينه و بين قيصر. ثيودوتوس الخيوسى استاذ البلاغه و الأدب نصح بقتله و قال: " لو اويناه حا نزعل قيصر، و لو مشيناه و علا نجمه فى يوم من الايام حا يحل علينا غضب روما. احسن حاجه نأويه.. و نقتله. لإن اللى يعضه الموت ما يقدرش يعض ".
اخيلاس و ظابط رومانى كان عايش فى مصر راحو لپومپيوس فى مركبه و قالو له يروح معاهم عشان يقابل بطليموس التلتاشر فلما دخل مركبتهم اتقتل (يوليه 48 ق.م) و اسرت السفن المصريه كذا سفينه من اسطول پومپيوس و قدرت سفن تانيه تهرب. بطليموس التلتاشر فى الوقت ده كان واقف على الشط بهدومه الملكيه بيدى اوامر و ارشادات.الحرب السكندريه و حرق مكتبة اسكندريه
حرق يوليوس قيصر مكتبة اسكندريه
بوثينوس اللى كان ضد وجود جيش رومانى فى مصر كان اكتر المناوئين لكليوباترا و حاول انه يعطل الصلح بينها و بين بطليموس التلتاشر و كان هو مخطط المناوشات اللى اتعرفت بإسم " الحرب السكندريه ". بوثينوس كان فاهم ان قيصر بقواته الصغيره اللى جه بيها اسكندريه كان فى موقف ضعيف، فاستدعى قوات الجيش الملكى لاسكندريه. القوه الضاربه بتاعة الجيش اللى كونه جابينانى كانت لسه فى بيلوسيوم تحت قيادة اخيلاس. لما عرف قيصر ان فيه قوات بتقرب من اسكندريه استغرب و لان قواته كانت صغيره استبعد فكرةدخول معركه ضد القوات دى بره اسكندريه و لما لقى ان محاولاته للتفاهم بالتفاوض فشلت راح واخد بطليموس التلتاشر و ارسينوى و بوثينوس رهاين و حجزهم فى القصر الملكى. دخلت القوات اسكندريه و استقبلها الاسكندرانيه بفرحه كبيره و احتلت معظم الشوارع. الحرب ضد قيصر اتحولت لح...ركه قوميه مناهضه للوجود الرومانى فى مصر، و اتكونت ميليشيات شعبيه انضم ليها مصريين جم اسكندريه من كل نواحى مصر. فى مواجهة الموقف ده قيصر بعت بسرعه للرومان طلب ببعت قوات اضافيه، و قفل الطرق اللى بتوصل للقصر الملكى و احتل جزيرة فاروس اللى كان عليهافنار اسكندريه (مكان قلعة قايتباى دلوقتى) و احتل الفنار نفسه و قدر انه يخلى المينا مفتوحه قدامه، و بعدين قرر انه يولع نار فى المراكب الراسيه فى المينا عشان القوات ما تقدرش تستعملها و توصله. النار قادت و انتشرت بسرعه و ما حرقتش بس المراكب فى المينا لكن وصلت لمكتبة اسكندريه اللى كانت موجوده فى الحى الملكى و دمرتها [1] و قضت على حوالى 400.000 لفافة بردى كانت مدونه فيها خلاصات علوم و اداب العصر، و دى كانت خساره فادحه لإن الكتب اللى ضاعت دى كانت اتجمعت فى المكتبه من ايام البطالمه الاوائل و كان من ضمنها كتب و مؤلفات مش ممكن تعويضها.الخساره كانت فادحه بكل المقاييسقتل بوثينوس و اخيلاس
كليوباترا السابعه مع ابنها بطليموس الخمستاشر (قيصريون) - معبد دندره.
فى الغضون دى، ارسينوى اخت كليوباترا الصغيره قدرت تهرب من القصر الملكى مع المربى بتاعها جانيميديس Ganymedes، و انضمت لجيش اخيلاس و اتنصبت هناك ملكه و بقت ارسينوى الرابعه. اريسنوى ماكانتش مناوئه لأخوها الملك بطليموس التلتاشر اللى هو كمان كان بيعادى قيصر لكن كانت مناوئه لكليوباترا. لكن لسبب او لتانى اختلفت اريسنوى مع اخيلاس على خطة المعركه، و بعت بوثينوس رسل يعلنو انه مؤيد لأخيلاس، لكن الرسل وقعو فى ايد قيصر فقتل بوثينوس، و فضل مستنى وصول القوات اللى طلبها من الرومان اللى كانت امله الوحيد فى النجاه. فى الظروف دى، جانيميديس اللى كان بيحرك اريسنوى قتل اخيلاس و بكده اتخلص قيصر من اهم اعدائه فى مصر، بوثينوس و اخيلاس.
... جانيميديس قاد المعركه ضد قيصر و اظهر شجاعه و حماسه كبيره. فى صراعه مع قيصر استعمل جانيميديس حيله لمنع وصول ماية الشرب لحى القصر الملكى اللى كان قيصر و قواته متحصنين فقيه، عن طريق سد قنوات المايه الحلوه و رفع المايه المالحه من البحر بطلومبات و توصيلها لانابيب المايه. لكن قيصر رد بحيله تانيه و هى حفر ابيرة مايه قدر يطلع منها مايه حلوه صالحه للشرب.
المعركه اتطورت و التهبت اكتر و اكتر لما قرر قيصر حشد كل قواته للسيطره على جزيرة فاروس و الطريق اللى بيوصل ليها بين البحر (الهيبتاستاديون Heptastadion). فى المحاوله دى لقى قيصر نفسه بيواجه خطر كبير على حياته لإن المصريين هجمو بأعداد كبيره على قواته اللى جريت و اقتحمو المركب اللى كان فيها فماكانش قدامه حل غير انه ينط فى البحر و عام مسافه لغاية ما وصل لمركب تانيه طلعوه فيها.هزيمة بطليموس التلتاشر
اتغلب بطليموس التلتاشر فى بيلوسيوم
قيصر اطلق سراح بطليموس التلتاشر على امل وضع حد للصراع، لكن فى الغضون دى كان القائد ميثريداتيس حاكم بيرجامون كان بيقرب من بيلوسيوم (الفرما) بجيش من اسيا الصغرى، و جايز انضمت ليه قوات من جيش كليوباترا، و وصلت قوات نبطيه من پيترا و قوات يهوديه من فلسطين بقيادة انتيباتر ابن هيروديوس ملك يهوديه، و اقتحمت القوات دى كلها بيلوسيوم و استولت عليها و انضم قيصر ليهم و انهزم جيش بطليموس التلتاشر بالكامل فى الدلتا اللى رسمياً كانت بتقوده اريسنوى الرابعه، و اتقتل بطليموس التلتاشر او غرق فى النيل أو فى البحر، و رجع قيصر اسكندريه و دخلها منتصر و كليوباترا ملكه على مصر و نصب معاها كملك مشارك اخوها الصغير بطليموس الاربعتشار اللى كان عنده وقتها حوالى تلتاشر سنه.
... مصر بكده اتحولت لبلد تحت الحمايه الرومانيه، لكن قيصر عشان حبه لكليوباترا رد جزيرة قبرص لمصر بعد ما قعدت عشر سنين فى ايد الرومان و ده حسن احوال مصر الاقتصاديه. قيصر قعد فى مصر حوالى تسع تشهر و بعد ما الامور استقرت عمل رحله سياحيه مع كليوباترا بمركب و راحو الصعيد و اتقرج على اثار مصر القديمه اللى كانت اياميها برضه قديمه، و بعد ما قيصر اطمن ساب قوات عسكريه فى مصر بحجة ان كليوباترا مكروهه و مش مستقره فى الحكم و رجع روما و مشى اريسنوى الرابعه و هى مكبله بالسلاسل فى استعراض الانتصار.
لما ساب قيصر مصر كانت كليوباترا حبله منه فى سبع تشهر، و فى 23 يونيه 47 ق.م ولدت كليوباترا ولد لقبته " فرعون قيصر "، و كانت بكده عايزه تقول ان فرعون مستقبلى اتولد و انه ابن قيصر و بالتالى وريثه الشرعى، زى عادة الملوك البطالمه اتسمى المولود بطليموس و بكده بقى اسمه " بطليموس قيصر " أو زى ما بيتقال للترتيب بطليموس الخمستاشر قيصر و سماه الاسكندرانيه " قيصريون " يعنى قيصر الصغير.قتل يوليوس قيصر و بطليموس الاربعتاشر
رسم خيالى لإغتيال يوليوس قيصر و تحوله لاله.
فى يوليه 46 عمل قيصر احتفال كبير فى روما بمناسبة انتصاراته فى مصر و بنتوس و موريتانيا [2] و على الغاليين و عزم كليوباترا و شريكها فى الحكم اخوها الصغير بطليموس الاربعتاشر فراحو روما و نزلو فى فيللا من فيلات قيصر على شط نهر التيبر. تأثير كليوباترا على قيصر كان كبير و بدأ يتقمص شخصيه ملك هيلينستى بدل شخصيته الرومانيه خاصة فى سياسته الدينيه، و ده هو و وجود كليوباترا فى روما ماعجبش الرومان الجمهوريين زى كيسيرو اللى بطبيعة الحال ما كانوش بيحبو الملوك، و من المحتمل ان موضوع علاقة قيصر بكليوباترا كان سبب من اسباب التحرك السريع لتفيذ مؤامرة قتل قيصر.
بعد شهر من اغتيال يوليوس قيصر رجعت كليوباترا ومعاها بطليموس الاربعتاشر على مصر من غير كليوباترا ما تقدر تاخد اعتراف بنسب طفلها قيصريون لقيصر و انه بالتالى وريثه الوحيد. و بعد وقت قصير من رجوعهم مصر كليوباترا خلت اخوها بطليموس الاربعتاشر يتقتل عشان تخلص منه قبل ما يوصل السن القانونيه و يبقى حاكم بجد. و بعدها طوالى نصبت ابنها قيصريون اللى كان عنده وقتها تلت سنين ملك مشارك جنبها. كليوباترا بعملتها دى كانت بتحاول تأمن وراثة العرش لإبنها قيصريون.غرام ماركوس انتونيوس بكليوباترا
ماركوس انتونيوس.
فى سنة 42 ق.م القائد ماركوس انتونيوس غلب قتلة قيصر بروتوس و كاسيوس فى فيليبى و بعد المعركه خولت لأنتونيوس مسئولية تنظيم المناطق الشرقيه. و فى سنة 41 ق.م طلب انتونيوس من كليوباترا انها تروح له فى تارسوس فى كليكيا بحجة التأكد من تأييدها ليه، فراحت له كليوباترا و فى دماغها السيطره عليه زى ما عملت مع يوليوس قيصر. طوالى قدرت كليوباترا اللى كان عندها وقتها 28 سنه انها تسحر الجنرال ماركوس اللى كان عنده 42 سنه. بيتقال انه، بناء على طلب كليوباترا، اصدر امر بقتل ارسينوى الرابعه اللى كانت عايشه فى معبد فى افسوس. بعد المقابله رجعت كليوباترا على مصر و حصلها ماركوس انتونيوس و قضى شتا 41/40 ق.م فى ضيافتها فى مصر. و فى سنة 40 خلفت كليوباترا منه توأمين، اليكساندر و كليوباترا. و بعدها بأربع سنين خلفت ولد اتسمى بطليموس. بقيصريون ابن قيصر و اليكساندر و كليوبات...را و بطليموس ولاد انتونيوس حاولت كليوباترا تحقيق مطامحها السياسيه فى المحافظه على العرش البطلمى و ترسيخه و حتى توسيع حدود مملكته عن طريق علاقتها بماركوس انتونيوس و يوليوس قيصر من قبله. انتونيوس اللى كانت فى عهدته الاراضى الرومانيه فى الشرق من اليونان لغاية نهر الفرات ضم كليكيا الرومانيه لقبرص البطلميه و اتجوز اوكتافيا أخت اوكتافيوس و بالجوازه دى اتمنع قيام حرب بين انتونيوس و غريمه اوكتافيوس.
رسم خيالى لكليوباترا و ماركوس انتونيوس.
كليوباترا راحت لانتونيوس فى انطاكيه و قضت معاه شتا 37/36 ق.م، و فى الفتره دى اعترف انتونيوس بإبوته للطفلين التوأم اليكساندر و كليوباترا اللى بقى عندهم اربع سنين. و اتلقب اليكساندر بـ " هيليوس " (شمس)، و اتلقبت الطفله كليوباترا بـ " سيلينا " (قمر). انتونيوس، لمصلحة كليوباترا و الدوله البطلميه، قلل عدد المقاطعات الرومانيه فى الشرق من خمسه لتلاته (اسيا و بيثينيا و سوريا) و ادى لكليوباترا مناطق فى لبنان و يهوديه و نبطيه و كريت و مدينة قورنيه (برقه فى المنطقه اللى اسمها ليبيا دلوقتى). بكده انتونيوس رد للدوله البطلميه ممتلكاتها التاريخيه عشان تبقى قلب امبراطوريه شرقيه كان انتونيوس طامح انه يكونها و يحكمها. الباحثين دلوقتى ما بقوش بيعتبروا منح المناطق دى هدايا من واحد لمعشوقته بقدر ما كانت تنظيم ادارى عمله انتونيوس. لكن فى روما الأخبار دى كان ليها رد فعل وحش جداً. فى سنة 32 ق.م طلق انتونيوس اوكتافيا و بكده قطع كل حاجه كانت بتربطه بأوكتافيوس، و ما فتش وقت طويل لغاية ما قام صراع بين اكتوفيوس المحبوب فى روما و انتونيوس، و قدر اكتوفيوس انه يقلب الرومان على انتونيوس و كليوباترا. فى استاد اسكندريه اتعمل احتفال كبير اتلقبت فيه كليوباترا بلقب " ملكة الملوك " و ابنها بطليموس الخمساتشر قيصريون، اللى بقى عنده تلتاشر سنه، بلقب " ملك الملوك " و فى نفس الوقت اتأكدت هويته بإنه ابن يوليوس قيصر. ماركو اتنتونيو ادى كليوباترا مصر و قبرص، و ادى اليكساندر هيليوس (شمس) ارمينيا و ميديا و كل الاراضى اللى ورا الفرات اللى لسه ما اتفتحتش، و ادى توأمته كليوباترا سيلينا (قمر) قورنيه و منطقة ليبيا، و ادى الطفل بطيموس مقدونيا، و ادى بطليموس الخمستاشر قيصرون ف
موضوع: محاضره عن حضاره مصر اليونانيه والرومانيه الدفعه الثانيه كليه السياحه 
